دوشنبه، ۳ آذر ۱۴۰۴

نقره، فلزی با درخشش خاص و قیمت مناسب، همواره یکی از انتخابهای محبوب برای زیورآلات است. اما با وجود نمونههای تقلبی و آلیاژهای بیکیفیت در بازار، تشخیص نقره اصل اهمیت زیادی دارد.
در گالری دیوان، زیورآلات با عیار ۹۲۵ (نقره استرلینگ) عرضه میشوند و این استاندارد تضمینکننده ترکیبی از زیبایی، مقاومت و کیفیت است. در ادامه روشهای تشخیص نقره اصل از بدل بهطور جامع معرفی شده است.
بهترین و مطمئنترین روش برای تشخیص نقره اصل از بدل این است که زیور یا قطعه نقره خود را به متخصصان و افراد حرفهای بسپارید. این افراد با استفاده از روشهای سنتی و دقیق مثل تیزآب و سنگ محک میتوانند به شما اطمینان دهند که نقره شما اصل است یا بدل و همچنین میزان عیار دقیق آن را مشخص کنند. این روشها معمولاً درصد صحت بسیار بالایی دارند و میتوانند نتیجهای کاملاً قابل اعتماد ارائه دهند؛ اما اگر میخواهید در خانه و بدون نیاز به ابزار حرفهای و بدون صرف هزینه زیاد، چند روش ساده، سریع و قابل اعتماد برای تشخیص نقره اصل از بدل انجام دهید، میتوانید از این روشها استفاده کنید. این راهکارها به شما کمک میکنند که به صورت اولیه و نسبی متوجه بشید زیور شما اصل است یا نه. این روشها راحت، کمهزینه و با وسایل معمولی منزل قابل انجام هستند و شما را از خرید یا نگهداری نقره تقلبی محافظت میکنند.
یکی از روشهای ساده و مؤثر برای تشخیص نقره اصل از بدل، بررسی نمادها و نشانههای حکشده روی زیورآلات است. هر قطعه نقرهای، درست مانند یک شناسنامه، دارای اطلاعاتی است که هویت آن را مشخص میکند و جزئیات محتوای نقره را نشان میدهد. این علائم و تمبرها معمولاً روی قسمتهایی مانند گیره گردنبند، داخل دستبند، انگشتر و گوشواره حک میشوند و اطلاعاتی درباره درصد خلوص نقره و استاندارد آن به شما میدهند.
برای شروع، با استفاده از یک ذرهبین سطح زیور را به دقت بررسی کنید. به دنبال تمبرها یا علامتهایی باشید که محتوای واقعی نقره را نشان دهند. رایجترین تمبرها شامل اعداد و حروف زیر هستند:
عدد 925: نشاندهنده نقره استرلینگ است، به این معنی که حدود 92.5٪ از فلز مورد استفاده در زیور نقره خالص است.
عدد 999: نشاندهنده نقره خالص تقریباً 100٪.
عدد 900 یا 800: نشاندهنده نقره سکهای یا درصد کمتری از نقره، به ترتیب 90٪ یا 80٪.
حروف STER یا S: مخفف Sterling است و نشان میدهد که نقره استفادهشده در قطعه، نقره استرلینگ است.
حروف IS: مخفف International Silver یا نقره بینالمللی است و نشاندهنده استفاده از نقره واقعی در ساخت زیور است.
با این حال، باید توجه داشته باشید که وجود این مهرها به تنهایی تضمینکننده اصل بودن نقره نیست. برخی از بدلیجات نیز ممکن است نشانههایی مشابه داشته باشند، اما این نشانهها معمولاً استاندارد و دقیق حک نشدهاند. بنابراین، بررسی دقیق و با ذرهبین اهمیت زیادی دارد. به عنوان مثال، دیدن عدد 925 و حرف S روی انگشتر نقره شما نشان میدهد که حدود 92.5٪ از فلز به کار رفته، نقره خالص است. اما اگر این نشانهها فاقد استاندارد لازم یا بهطور ناقص حک شده باشند، ممکن است قطعه تقلبی یا روکش نقره باشد.
نکته مهم دیگر این است که برخی زیورآلات قدیمی ممکن است هیچ نشانهای نداشته باشند. برای مثال، اگر عمر انگشتر یا دستبند شما بیش از صد سال باشد، ممکن است مهر و حکاکیهای استاندارد روی آن وجود نداشته باشد. با این حال، همه زیورآلات باکیفیت ساخته شده در صدسال اخیر دارای این حکاکیها هستند و میتوانند راهنمای خوبی برای تشخیص نقره اصل باشند.

یکی دیگر از روشهای قابل استفاده برای تشخیص نقره اصل، بررسی وزن و چگالی زیورآلات است. نقره یک فلز طبیعی، محکم و نسبتاً سنگین است؛ بنابراین زیورآلات ساخته شده از نقره اصل معمولاً نسبت به فلزات بدلی یا تقلیدی، وزن بیشتری دارند. این ویژگی ساده، اما کاربردی، میتواند به شما کمک کند تا حدودی از اصالت نقره خود مطمئن شوید.
برای استفاده از این روش، ابتدا به یک ترازوی دقیق نیاز دارید. مراحل کار به شرح زیر است:
۱. وزن کردن زیورآلات: ابتدا انگشتر یا زیور نقره مورد نظر خود را روی ترازو قرار دهید و عددی که ترازو نشان میدهد را یادداشت کنید. این عدد نشاندهنده وزن واقعی زیور بدون هیچ عامل خارجی است.
۲. استفاده از آب برای محاسبه چگالی: یک ظرف مناسب بردارید و آن را از آب (ترجیحاً آب مقطر) پر کنید. ظرف را روی ترازو قرار دهید و ترازو را به صفر برسانید تا بتوانید تغییر وزن را دقیق اندازه بگیرید. سپس زیور نقره را به طور کامل داخل آب فرو ببرید، بدون آنکه به ظرف یا ترازو دست بزنید، و عدد جدید ترازو را یادداشت کنید.
۳. محاسبه چگالی: حالا وزن اول (وزن زیور در هوا) را بر وزن دوم (وزن زیور در آب) تقسیم کنید. اگر زیور شما نقره اصل باشد، عدد حاصل تقریباً برابر 10.49 خواهد بود. این عدد نشاندهنده چگالی نقره خالص است، که معمولاً بین 10.1 تا 10.5 گرم بر سانتیمتر مکعب قرار دارد. به زبان ساده، اگر یک مکعب نقره با ابعاد 1×1×1 سانتیمتر داشته باشید، وزن آن حدود 10.5 گرم خواهد بود.
این روش همچنین به شما امکان میدهد تفاوت بین نقره اصل و بدل را مشاهده کنید، چرا که نقره بدل معمولاً سبکتر است. این سبکتر بودن به دلیل استفاده از فلزات ارزانتر مانند آلومینیوم یا مس است و به راحتی قابل تشخیص است.
با این حال، باید توجه داشته باشید که این روش به تنهایی صددرصد قطعی نیست. متقلبین ممکن است با تغییر ترکیب فلزات و افزایش وزن زیور، عدد چگالی مشابه نقره اصل را به دست آورند. بنابراین این روش بهتر است به عنوان یک آزمایش مقدماتی در خانه استفاده شود و برای اطمینان کامل، از سایر روشها مانند تست نمادهای حکشده، آهنربا یا آزمایش تخصصی استفاده کنید.
در نهایت، بررسی وزن و چگالی به شما کمک میکند تا یک دید کلی درباره سنگینی، محکم بودن و اصالت زیورآلات نقرهای خود به دست آورید و با مقایسه ساده بین نقره اصل و بدل، انتخاب آگاهانهتری داشته باشید.

یکی از ساده ترین و در دسترس ترین روشها برای تشخیص نقره اصل، استفاده از آهنربا است. نقره مانند طلا، یک فلز غیرمغناطیسی است و به هیچ عنوان به آهنربا جذب نمیشود؛ بلکه به نوعی خاصیت ضد آهنربایی دارد. این بدان معناست که وقتی آهنربا را به نقره نزدیک میکنید، نقره آن را دفع میکند و هیچ واکنشی از خود نشان نمیدهد.
با احتیاط، آهنربا را به زیورآلات نقرهای خود نزدیک کنید. دقت کنید که آهنربا مستقیم به سطح نقره برخورد نکند و با آرامش این کار را انجام دهید.
اگر هیچ واکنشی مشاهده نکردید و آهنربا به نقره نچسبید، احتمال بالایی وجود دارد که زیور شما از نقره اصل ساخته شده باشد. در واقع، نقره و طلا همیشه آهنربا را دفع میکنند و به آن جذب نمیشوند.
اگر آهنربا حتی کمی به قطعه چسبید، هشدار جدی است؛ این نشان میدهد که قطعه نقره خالص نیست و یا فقط روکشی از نقره دارد، یا اینکه با فلزات دیگر مانند نیکل، فولاد، روی، سرب یا مس ترکیب شده است.
دقت کنید که این روش به تنهایی کافی نیست. برخی فلزات دیگر مانند آلومینیوم یا مس نیز غیرمغناطیسی هستند و ممکن است به آهنربا نچسبند. بنابراین اگر آهنربا به قطعه نچسبید، تضمین قطعی اصل بودن نقره نیست و بهتر است این روش را همراه با سایر تستها استفاده کنید.
یکی از روشهای شناخته شده برای تشخیص نقره اصل، استفاده از مایع سفیدکننده (وایتکس) یا اسیدهای مخصوص است. این روش به دلیل سرعت و وضوح نتایج، بین افراد محبوب است، اما نکته بسیار مهم این است که این روش ممکن است به زیورآلات آسیب بزند یا رنگ آنها را تغییر دهد. بنابراین توصیه میشود این روش را صرفاً برای بالا بردن دانش و تجربه آزمایشی خود استفاده کنید و از امتحان کردن آن روی زیورآلات ارزشمند یا مورد علاقه خودداری نمایید.
قبل از انجام این تست، حتماً دستکش ضخیم بپوشید و این کار را در فضای باز انجام دهید تا از تماس مستقیم مواد شیمیایی با پوست و محیط جلوگیری شود، سپس یک ظرف کوچک یا سطح محافظت شده برای ریختن مایع آماده کنید.
قسمتی از زیورآلات یا انگشتر نقرهای را انتخاب کنید (قسمتی کوچک و غیرقابل مشاهده بهتر است) و چند قطره از مایع سفیدکننده روی این قسمت بریزید و تغییر رنگ را با دقت مشاهده کنید.
اگر سطح مورد نظر به سرعت سیاه شد، این نشان میدهد که زیور شما نقره اصل است یا دارای روکشی از نقره میباشد.
اگر رنگ تغییر نکرد یا رنگی غیر از سیاه ایجاد شد، احتمالاً فلز مورد نظر بدلی و تقلبی است و نقره خالص در آن به کار نرفته است.
نکته مهم: تغییر رنگ ایجاد شده روی نقره اصل، به راحتی با مسواک و خمیر دندان یا یک پارچه ضخیم پاک میشود. پس در صورت مشاهده سیاهی، نگران نباشید؛ نقره اصل پس از تمیز کردن دوباره به حالت اولیه بازمیگردد.

یکی از روشهای ساده و جالب برای تشخیص نقره اصل، استفاده از یخ است. نقره فلزی با هدایت حرارتی بسیار بالا است، به این معنی که گرما و سرما را سریع انتقال میدهد. از همین خاصیت میتوان برای تشخیص استفاده کرد.
ابتدا یک قطعه یخ کوچک بردارید (برای دقت بیشتر، یخ را روی قسمت صاف و تمیز زیور قرار دهید) و آن را روی سطح زیور نقرهای قرار دهید و صبر کنید و حرکت آب یخ را روی سطح مشاهده کنید.
اگر یخ به سرعت ذوب شد و قطرههای آب سریع حرکت کردند، احتمال بسیار زیادی وجود دارد که نقره اصل باشد، زیرا نقره حرارت را سریع منتقل میکند.
اگر یخ به آرامی ذوب شد یا مدت زمان طولانی روی سطح باقی ماند، احتمالاً فلز شما تقلبی است یا روکش نقره دارد.
نقره فلزی نرم اما محکم است و صدای مخصوصی هنگام ضربه دارد. این ویژگی میتواند به شما کمک کند تا نقره اصل را از بدلیجات تشخیص دهید.
به زیورتان به آرامی با یک شیء فلزی سبک یا سکه ضربه بزنید و به صدای ایجاد شده توجه کنید.
نقره اصل صدایی شفاف، رزونانس و زنگدار دارد که شبیه صدای ناقوس کوچک است؛ اگر صدا گرفته، خفه یا شبیه پلاستیک و فلزات سبک بود، احتمالاً نقره بدل است.

نقره فلزی نسبتا نرم است و هنگام خم شدن کمی انعطاف نشان میدهد، بدون اینکه خیلی سریع بشکند.
اگر امکان دارد، گوشهای کوچک و غیرمهم از زیور را به آرامی خم کنید، توجه کنید که آیا فلز میشکند یا خم میشود.
نقره اصل کمی انعطافپذیر است و بدون ترک خوردن خم میشود؛ اگر فلز سخت و شکننده است، احتمالاً بدل یا روکش فلز دیگر است.
*این روش برای زیورآلات ظریف مناسب نیست، فقط در قطعاتی که خم شدن آسیبی وارد نمیکند استفاده شود.*

نقره خالص تقریباً بو ندارد و اگر بویی داشته باشد، بسیار خفیف است. برخی فلزات دیگر، بوی مشخص و ناخوشایندی دارند.
برای تست زیور را نزدیک بینی خود بیاورید و بو کنید. بوی فلزهای آهنی، شیمیایی یا پلاستیک را شناسایی کنید.
اگر بوی فلز قوی یا نامطبوع حس شد، احتمالاً فلز تقلبی است زیرا همانطور که گفته شد نقره اصل هیچ بوی مشخصی ندارد.
نقره با گذر زمان و تماس با هوا کمی سیاه میشود زیرا با ترکیبات گوگرد موجود در محیط واکنش میدهد و سطح آن تیره میشود. این تغییر رنگ فقط سطحی است و فلز داخل آن هنوز سالم است. با پولیش یا پاککنندههای مخصوص میتوان رنگ درخشان اولیه را بازگرداند. این پدیده کاملاً طبیعی است و نشاندهنده تقلبی بودن نقره نیست. اما این تغییر رنگ روی پارچه روشن مشخص است.
برای تست این روش یک پارچه سفید یا روشن بردارید و زیور را روی آن بمالید، کمی فشار بدهید و حرکت دهید.
اگر پارچه سیاه شد، احتمال بالایی وجود دارد که زیور شما نقره باشد، و اگر هیچ لکهای ایجاد نشد، احتمالاً فلز تقلبی است یا فقط روکشی از نقره دارد.

اسیدهای ضعیف مثل سرکه و آبلیمو میتوانند در تشخیص نقره به شما کمک کنند، یک قطره سرکه یا آبلیمو روی بخش کوچکی از زیور بریزید. و چند ثانیه صبر کنید؛ اگر نقره اصل باشد، تغییر رنگ خفیف یا کمی تیره شدن مشاهده میشود و اگر فلز بدل باشد، واکنش شدیدی رخ میدهد یا هیچ تغییری نمیکند.
این روش کمی آزمایشی است و ممکن است به روکش آسیب بزند، بهتر است روی قسمتهای پنهان تست شود.

نقره حرارت را سریع منتقل میکند و هنگام گرم شدن تغییر رنگ چندانی ندارد. شما میتوانید از این خاصیت نقره برای تشخیث اصل بودن آن استفاده کنید. زیور را چند ثانیه نزدیک شعله یا جسم گرم قرار دهید و توجه کنید که تغییر رنگ رخ میدهد یا نه.
اگر زیور سریع سیاه شد یا تغییر رنگ شدیدی نشان داد، احتمالاً بدل است. نقره اصل کمترین تغییر رنگ را نشان میدهد و گرما را سریع منتقل میکند.
به عنوان کلام آخر، بهترین و مطمئنترین راه برای خرید نقره اصل این است که ابتدا از فروشگاهها و گالریهای معتبر خرید کنید. گالری دیوان یکی از این مراکز معتبر است که از نقره ۹۲۵ با کیفیت استفاده میکند و میتوانید با خیال راحت زیورآلات خود را تهیه کنید. اگر قصد خرید از جای دیگری را داشتید، بهترین روش برای تشخیص اصالت نقره این است که ابتدا آن را نزد یک متخصص یا آزمایشگاه معتبر ببرید تا با روشهای حرفهای مثل تست تیزآب یا سنگ محک، اصل یا بدل بودن آن مشخص شود.
اما اگر دسترسی به متخصص ندارید و میخواهید در خانه آزمایش کنید، باید بدانید که هیچکدام از روشهای خانگی ۱۰۰٪ دقیق نیستند. بهترین کار این است که چند روش خانگی را همزمان امتحان کنید؛ برای مثال ترکیب تست آهنربا، بررسی نشانههای حکشده، وزن و تغییر رنگ با وایتکس. با انجام چند روش با هم، احتمال خطا کاهش یافته و اطمینان شما از اصل بودن نقره افزایش مییابد.
*گالری دیوان هیچ گونه مسئولیتی در قبال تشخیص نادرست شما ندارد.